212 GEZEGDEN
|
`Alle vrachies lichte`, zai de skipper, en hai gooide ze vrouw
overboord. |
Dat scheelt weer, in bagage / in gewicht. |
|
`Alles mit mate`, zai de kleremaker, en hai sloeg ze waif mit de ellestok. |
`As` is verbrande turref.
Gedane zaken nemen geen keer; `als` zeggen is zinloos.
'En bakkes of ze de bast van eek op het.
Een sacherijnig gezicht.
'En brief an de keuning skraive.
Een tukje doen.
'En lopie make.
Een stukje wandelen.
'En pin op de neus geve.
Tot de orde roepen.
'En reg as Sieuwers hewwe.
Een brede, sterke rug hebben.
'Et droipt toe zen broek en jas oit
Hij heeft geen droge draad meer aan zijn lijf
'Et is kwalek male mit wind van gustere.
Achteraf praten is zinloos.
'Et is op z'n donders azzik 't lete ken.
Ik kan het niet laten.
'Et regent ouwe waive mit bajonette.
Het regent zo hard, dat het water opspat.
'Et waait ouwe waive mit hoede op.
Het stormt.
'Et wordt 'n waterskip vedaag.
Het wordt regenen vandaag.
'Et wordt me te jauker
Het wordt me te duur
'n Koe in 'n haas hewwe gelaik nuwejaar.
Haasten helpt hier niet.
't Hoeft niet bai 't laif vol.
Genoeg is genoeg. (eten)
't Hoisie (Walletje) bai 't skuurtje houwe.
Verstandig en oplettend zijn; niet overdrijven.
't Is bai jou nèt weduwnaarspain.
Jij knapt altijd snel weer op wanneer je eens ziek bent.
't Is butter an de galleg 'esmeerd; 't Is de moeriaan eskuurd.
Er wordt toch niet naar geluisterd; het is vergeefse moeite.
't Is en mooi koppie, jammer dattet rotte moet.
IJdelheid der ijdelheden ...
't Is gien doodwond.
Er zijn erger dingen.
't Is mondje bai.
Het kopje / glas zit overvol.
't Is over zeerdoen hien.
Het is erg.
't Is weer hoogwater in de polder.
Hoge nood (kleine boodschap)!
't Komt op een dood peerd ok gien steek meer an
Dat kan er ook nog wel bij
't Laikent deer wel puur zo drok.
Het is daar behoorlijk druk.
't Vriest makkelek op een oud skotsie.
Jong geleerd, oud gedaan.
't Was bai de beddeplank of.
Het kind werd geboren toen ze precies negen maanden getrouwd waren.
Aars as aars.
Anders dan anders.
Achter de beskoittore om komme.
Heel veel moeite doen.
Aisieliddere.
Als eerste over het ijs te lopen.
Aisieliddere.
Over dun ijs rennen.
Altaid in stap, nooit in draf.
Nooit gehaast.
Altaid ziek en nooit dood.
Altijd kwaaltjes hebben.
an de stutte skudde
zich laten gelden
An'ekleed gaat oit!
Er netjes uitzien.
Anderhalleve cent
(Getrouwd) stel dat veel in lengte verschilt
Annet achterspien legge.
De laatste zijn.
Annet voorspien legge.
De eerste zijn.
As 'n haan van 'n stoter.
Fier rechtop.
As de maid een maid heb, het mevrouw 'r twee.
Een opgedragen klusje afschuiven op iemand anders.
Azzen fullem.
Iets onverwachts, dat zich voor je ogen afspeelt.
Bai 'n geseling hoort 'n brandmerrek.
Bij het drinken hoort een rokertje.
Bloemzoet en meukel kaike.
Vergenoegd kijken.
Broodje ienhand.
Dikke snede brood.
Broodje tweehand.
Dikke snede brood, in twee dunne plakken gesneden.
Buurmans goed is maar íén keer te koop.
Nu of nooit!
Cent van 't blad.
Voor 1 cent snoep uitzoeken.
D'r 'n harnas over antrekke.
Zich ergens druk over maken.
Dat is gien smaldoek.
Dat is geen kleinigheid.
Dat ken voor de krame om.
Dat ziet er toonbaar uit.
Dat mag de broek niet bolle.
Dat mag de pret niet drukken.
Dat skeelt een vak in hois.
Dat ruimt op. Dat geeft rust.
De baker het er gien skuld an 'ehad.
Iemand is hoogbejaard overleden.
De gait verpenne.
Buiten een plas doen.
De hiele husklus mit zandrepe.
De hele boel.
De hort op weze.
Er van door zijn.
De kachel staat op sóldere.
De kachel is gloeiend.
De kerrek most helegaar deur de Peperstraat.
Zware bevalling.
De kindere stane teuge de ouwers op as glazewassers teuge de rame.
Die jeugd van tegenwoordig toch.
De lucht werrekt.
De lucht lijkt wel wat naar onweer te neigen.
De lucht zit nag vol dage.
Tijd genoeg.
De ongelovege groeie de roze voor de skoene / hutte.
Ongelovigen hebben vaak geluk.
De plok en strop kraige.
Een strop hebben.
De spultjes op ze lopies hewwe.
Het aardig voor elkaar hebben.
De steert ervoor hale.
Weigeren, niet meer meedoen.
De veugel heb over 't touw 'evloge.
De kans is voorbij gegaan.
Deer make ze allang knope van; hai komt temet awweer trug (zie ook
opmerkingen)
Iemand is reeds lang geleden overleden.
Deer slaat me toch 'n blinde ezel in!
Daar begrijp ik niets van.
Deer zit hem weer 'n skeet dwars; hai heb weer wet te peeuwe.
Hij heeft weer wat te zeuren.
Den ken je wéér an.
Dan moet je het overnieuw doen; dan moet je nog eens.
Der komt wel een skeet na
Het is nu wel mooi weer, maar het kon wel eens in onweer eindigen
Die laat ok Viola / de viole maar zorrege
Hij / zij laat Gods water over Gods akker lopen
Doen wet je zegge, den liege je niet.
Je doet maar.
Drie vingers, pink en doim!
Wat is er aan de hand?
Dun van de darrem gaan.
Slecht aflopen.
Een broek lappe en gare toegeve.
Het kost meer dan dat het opbrengt.
Een prokie in de weeg slaan
Een spijker in de muur slaan
een proostleve
een prettig, zorgenloos leventje
Een rabbig zootje
Een slordige, armoedige boel
Effies aige bedankt, jonges
Er zijn meer gasten dan verwacht werd, er is misschien wat krap koek /
taart enz.
Effies kloke.
Zijn oor te luisteren leggen; op onderzoek uitgaan; informatie inwinnen.
en vaif ons is een pond.
Ons kent ons ...........
Erop zitte as 'n duvel op 'n zieltje.
Als een bok op een haverkist.
Erreges worst op weze. (of tok)
Ergens gek op zijn.
Et hangt niet.
Het heeft geen haast.
Et storremt pas, as de worrevels an de skaithoize draaie as molewuke.
Stormt het?
Gien blauw steun kraige.
Helemaal geen steun krijgen.
Gien lid an me laif.
Geen haar op mijn hoofd.
Gien zoivere koffie. (Niet specifiek Zaans!)
Iets dat niet correct is.
Graize doffer.
Een grijze duif (v.e. man).
Grote skepe hewwe lank werrek oitvare.
Ben je nou nog niet vertrokken?
Hai / zai kèn met de kenaine deur de tralies
Hij / zij is zo mager als brandhout
Hai is wel 'n goed waif, maar zai zoipt zo.
Hij is geen beroerde vent, maar zíj! (of andersom, in elk geval een
echtpaar)
Hai is zo bleek as 'n skeet in de maneskain.
Hij is zeer bleek.
Hai ken raime as Ouwe Saime, maar Malle Griet die kennet niet.
Iemand die graag rijmt.
Hai loopt te sterreve langes de weg.
Hij ziet er slecht uit.
Hangore; eerst grote mense, dèn hangore
Onmondige kinderen; volwassenen gaan vóór
Hè, hè, dat was hard-oit.
Ik heb me gehaast om op tijd te komen.
Hee daar de lampedéra!
Let op!
Hejjai een maag mit een verwullef?
Heb je nou nóg niet genoeg gegeten?
Het miegelt
Het regent flink
Het mottert
Het regent een beetje, het motregent
Het noodsain in top zette.
Alert zijn.
Het regent klapmussies
Het regent erg hard
Huspot mit braipenne.
Antwoord op de vraag `Wet gane me ete?`
Husse mit prikke en lanknat.
Antwoord op de vraag `Wet gane me ete?`
Iemand bai 't laif hewwe.
Iemand beetnemen.
Iemand iets op z'n mouw smere.
Iemand de schuld geven.
Íén loodje koffie in de Zaan, en 'n lekker bàkkie ...
Slappe koffie zetten.
Iens 'n ezel, nooit 'n peerd.
Je blijft wat je bent.
Ientje mit hande oit ze mouwe en bit op ze kieze.
Eerlijke, harde werker.
Iets mit liefhewwerai doen.
Iets met plezier doen.
Ik ben annet end van de akker; ik hew 't end in de bek.
Moe zijn.
Ik ben me geld niet loof.
Het geld groeit me niet op de rug.
Ik gaan nee me aige wéleg; Ik gaan op hois an.
Ik ga naar huis.
Ik geef er de vaif.
Ik neem vijf minuten rust.
Ik hang je op annet spinnerag.
Milde bedreiging.
Ik hew gien peerdje skaitgeld.
Het geld groeit me niet op de rug.
Ik laik wel holleg; ik hew doei.
Ik heb trek.
In de poep z'n karren zitte; in de nartel zitte.
In de benauwdheid zitten.
In de winterdag kenne ze raie over 'n panlat, en in de zeumerdag
naggenies over drie bai ellef.
(3x11 is een stevige houtmaat)
Des winters komen ze rond van bijna niets, 's zomers bulken ze van het
geld en kan er niets vanaf.
In taid van 'n mum.
In een mum van tijd.
Innet tempo van 'n neeslagshaai bai 'n slap hallefwerrekie.
Héél langzaam.
Je bek loof lulle.
Praten als Brugman.
Je bek zel d'r van skeure.
Ik lust er wel pap van.
Je haaste ajje de taid hewwe, dan hejje de taid as je haast hewwe.
Het heeft geen zin je te haasten als je te laat bent.
Je hange 'm d'r goed in.
Juist, goed geraden.
Je kaike of je pennemesse poepe moete.
Wat kijk je benauwd.
Je kenne 't mit 'n warreme pankoek belope.
Het is vlakbij, om het hoekje van de deur.
Je kenne d'r beter van piese as van 'n korsie brood.
Thee, vruchtensap, frisdrank, bier, melk, water.
Je kenne je mond in de knoffel lulle, maer det hellupt niet
Je kan kletsen wat je wil, maar dat helpt niet
Je kenne mit 'm / 'r voor de krame langs.
Hij / zij is een keurige verschijning.
Je kenne van elleke skeet wel een donderslag make.
Je kunt je overal wel over opwinden.
Je kenne weer een broek knippe (soms ok: 'n boerekiel).
Er komt weer wat blauw in de lucht.
Je laike wel 'n bietje doffeg.
Je bent drijfnat.
Je legge te vlook.
Als de dobber bij het vissen nog niet rechtop staat.
Je magge wel oitkaike dat je niet wegsulle.
je mag wel oppassen dat je niet uitglijdt.
Je massie overboord zaile.
Het te gek maken.
Je mellek kookt over.
Je hemd hangt uit je broek.
Je ziene der oit as een voil hemd.
Je ziet bleek, pips.
Je zitte / stane d'r bai mit je arreme over je darreme.
Je kijkt toe en doet niets.
Jeempie kreempie de butterboer
Jeempie kreempie de butterboer.
Jong opknope, den hejje d'r gien last van.
Over oud worden.
Kaik nou toggeres, raik hee?
Bij vertederd kijken naar de verrichtingen van een jong kind.
Kaike assen skellevis, die ze belaidenis doet op 'n warreme stoof.
Benauwd kijken.
Kallemte en kroiebitter
Rustig aan maar
Kallemte kejje redde; kallemte en 'n kroiebitter.
Rustig maar, het komt wel goed.
klaar is Kees! (en ie zag zen vader hange)
klaar!
Lege zakke overend zette.
Nutteloos werk doen.
Liege as 'n bidprentje.
Liegen alsof het gedrukt staat.
Liever loi as loof.
Liever lui dan moe.
Lilleke, brutale aap!
Wat ben jij brutaal!
Loof ken lank an(houwe).
Moe-zijn is geen excuus.
loopt deumenie mit de bul (stier).
Als de nood aan de man komt .........
Love biene en 'n zangerige boik.
Erg moe.
Maak d'r gien kastemakerswerrek van.
Niet overdrijven met je werk.
Maak je niet drok, het kind is er al
Maak je niet druk, dat heeft geen zin
Maak van je hart gien smoorpan.
Maak van je hart geen moordkuil.
Maar mit je pet op je test kojje d'r ok best.
Met de hoed in de hand komt men door 't ganse land.
Me bloed wordt karrenemellek (en me ribbe takkebosse).
Ik word erg kwaad.
Me griezels lope over me grazzels.
Dat vind ik doodeng, ik word er akelig van.
Merreke weer offet roer straikt.
Merken waar het verkeerd gaat.
Mit de knolle de pot in.
Verspilde moeite.
Mit iets skoot-an gaan.
Ergens mee vandoor gaan.
Mit je arreme over je darreme.
Met je armen over elkaar.
Moet je 'n turref? Kejje d'r op leune.
Niet tijdens het eten met je hoofd op je hand steunen!
Nauw is niet waid en vervelend op z'n taid.
Nauw is niet wijd en lastig op zijn tijd. (Als `Nou hoor!` geroepen
wordt.)
Nou slaat me toch 't onweer in de arremoed!
Dit is toch het toppunt!
Nou-nou, 't is an mit Mat en Troi.
Ze gaan plotseling veel met elkaar om.
Nou! 't Grondais loopt langs de goot.
Antwoord op de vraag `Vriest het?`
Oit de biene lope.
Tijdens het werk de plaats van een zieke collega overnemen.
Op (je) doodstal staan.
Door ouderdom niet meer meedoen kunnen.
Op de need krabbe.
Zuinig zijn.
Op een hebbel en een drebbel.
Inderhaast, op een holletje
Op stikkie gaan bai je peetje.
Een boterham eten bij je tante.
Op ze Oossaans ete.
Het bord helemaal schoonlikken.
Oud, oud? De dúvel is oud, en ze moer nag ouwer.
Over oud worden.
Over Assedelleft nee Nauwernee rolle.
Het heen en weer krijgen.
Poldermeester make.
Iets helemaal opeten, -drinken soldaat maken.
Portretje van de verlore zeun.
Extreem dun plakje vlees als broodbeleg.
Sjiek de la mar.
Deftig, fraai.
Skai toch oit.
Hou er maar over op.
Skone klere verdiene gien geld.
Nette baantjes verdienen niet.
Stientjes telle (Wat bèjje laat, zeun, hewwe je stientjes 'eteld? )
Slenteren, traag lopen
Stront mit stientjes.
Antwoord op de vraag `Wet gane me ete?`
Te verjare gaan.
Op verjaarsvisite gaan.
Ter spinning gaan. (Is dut Assedellefts?)
Met oud op nieuw feesten.
Trille as een lammeresteertje.
Erg beven.
Van de alterasie.
Van de weeromstuit.
Van pissebed in (of naar) strontebed / kakkebed.
Van de regen in de drup.
Voor donkers tois.
Thuiskomen voordat het donker wordt.
Voor nou en naggeres.
Tot uw dienst; graag gedaan; geen dank.
Vraagneuze mit himphampe; vraagneuze mit iendepote, kippekonte en
kattesteerte.
Wat gaan we eten?
Weer je 't meeste van heb te zegge, deer kojje 't dichste bai te legge.
Plaagzin op jonge mannen en vrouwen, die kritiek op elkaar hebben.
Wel 'oor, de pook hangt staif achter de kachel.
Antwoord op de vraag `Vriest het?`
Wet dochte jollie: `Ouwe knolle / peerde moete eerst of`?
Als de jeugd niet even wil helpen; of met ouderen dolt.
Wie dat gelooft, heb een kallef in ze hoofd.
Geloof dat maar niet.
Wie het zuks nou ooit op de viool bleze hore.
Wie heeft zoiets ooit gehoord.
Z'ndaik mot Z'ndaik blaive!
Zaandijkse slagzin tegen samenvoeging (begin 20e eeuw wou men
samenvoegen met Koog, in de 30'er jaren van die eeuw met àlle Zaandorpen
plus Uitgeest, en toen kwam 1973 met Zaanstad ...
Ze benne rooms; 't benne pape; ze benne vannet houtje.
Ze zijn rooms-katholiek.
Ze heb 't zo drok as d'r mans moer mit de loiermand.
Ze heeft het zeer druk.
Zeed voor de Ommerse Skans.
Jongens die na donkers nog buiten zijn.
Zeg stront, wie heb jou 'eskéte?
Een beetje verbeelding, een tikje arrogant?
Zo blaid as blik
Zo blij als een kind
Zo groos as 'n ouwe aap (mit drie steerte).
Zo trots als een pauw.
Zo makkelek as Mariebuur.
Slordig en lui.
Zo rood as 'n haan.
Zo rood als een kreeft
Zo stateg as hereboere.
Zeer statig.
Zo vlug as emale poppestront.
Heel traag.
Zonder heft of stoot.
Zonder slag of stoot.
877 WOORDEN
|
(Skiet) skoite |
Grote voeten |
|
'En plok, 'en plok werrek |
Veel, veel werk |
|
'n aare stiek zoeke |
ander werk zoeken |
|
'n Booi vannen kirrel. 't Is 'n hele booi. |
Grote, sterke kerel. |
|
'n Hard stik innet laif hewwe. |
Met iets vervelends zitten. |
|
'n Hoop leve make. |
Lawaai maken. |
|
'n Lachbrok. |
Iemand die om alles lacht. |
|
'n Loie slak op 'n teerton mit teugewind. |
Iemand waar weinig energie in zit |
|
'n Malle mispel. |
Iemand die niet weet wat hij wil. |
|
'n pan groenzooi |
dikke, enigzins zurige soep |
|
'n Purremerender. |
Op een oneigenlijke manier biljartballen doorstoten. |
|
'n Watjekouw op je bakkes. (Ook gebruikelijk buiten de Zaanstreek.) |
Klap in je gezicht. |
|
't beskiet niet veul |
het stelt niet veel voor |
|
't Is 'n end waid weg. 't Is mail op zeuve. |
Het is ver weg. |
|
't Is bekterrege |
Er is wat weinig (eten) |
|
't is gien vrete, 't ben allegaar bientjes |
het is niet te eten, hetzit vol met beentjes |
|
't Is hier kroip deur, sloip deur. Je moete je d'r hier deurhien
kringele. |
Het is hier krap. |
|
't is hier kroip deur, sloip deur. Je moete je hier d'r deurhien
kringele. |
het is hier krap |
|
't is kopereg |
het wordt veel verkocht |
|
't Is laielek weer. |
Het is redelijk weer. |
|
't is vergloeid asset niet zo is (of verkakkeloerd) |
het is verdomd als het niet zo is |
|
't Is waarachies wáár |
't Is echt zo, waarachtig |
|
't Is weer hecht in starrek |
het is weer gerepareerd |
|
't noost me zo |
Het gaat me aan het hart |
|
't zit daikvast, 't zit zo vast as Haarlem |
het zit muurvast |
|
't Zit hillegaar in de tist |
Het zit helemaal in de knoop (in de war) |
|
(Broine) cent. |
Poepgat. |
|
' t is temet ovvelope |
het is bijna afgelopen |
|
A |
|
|
aan de skarrel |
veel last van ziektes en kwalen |
|
Aardig |
Eigenaardig, raar |
|
aare |
andere |
|
aars |
anders |
|
Achterankommertje |
Nakomertje |
|
achternee |
achteraf, naderhand |
|
activitait |
activiteit |
|
Aigewais pot-nat, aigewaize pot stront |
Eigenwijs type |
|
akkerstudent |
tuinder |
|
akkoord van Putte |
akkoord |
|
alle maleur, main an me leur |
oke, en wat dan nog |
|
alle passante |
ondertussen |
|
Allieneg |
Eenzaam |
|
An de hoize komme. |
Leuren. |
|
Anjonge. |
Jonkies krijgen, vermenigvuldigen (steeds maar -). |
|
anneskrookt |
aangebrand (pan of kookplaat) |
|
anrikkemedere |
aanbevelen |
|
ansoppere |
een onderwerp aansnijden |
|
ansoppere |
onderwerp aansnijden |
|
Anstoele. |
Je stoel aanschuiven terwijl je erop zit. |
|
Anstons |
Zodadelijk |
|
anstons; aanses. |
binnenkort |
|
anveerde |
aanvaarden |
|
ape beleve |
gekke dingen meemaken |
|
arrempie deur lope |
gearmd naast elkaar lopen |
|
as de wiedewiet |
zeer snel |
|
As stom esloege staan |
verstomd staan |
|
atensie geve |
aandach schenken |
|
aventure |
gokken, proberen |
|
avvenant oitzien |
netjes, aardig uitzien |
|
azze |
als |
|
B |
|
|
babbelbak |
mond |
|
Badcel |
Douchecel |
|
bai bosse |
er zelf geld bijleggen |
|
bai endje |
aanhangsel |
|
bai heulie te kaike |
bij hun vergeleken |
|
bai ja en bai nee |
op het nippertje |
|
bais |
gort en meel |
|
bakkes |
gezicht |
|
bakkie leut |
bakkie koffie |
|
Bakkie. |
Kleine praam. (Krommenie) |
|
Baljaren |
Rumoerig zijn |
|
Battenére, battere. |
Kiften, tegenwerpingen maken. |
|
bazaroet |
ondeugende jongen |
|
beddegankstaid |
bedtijd |
|
bedurreve houtje |
verwend kind |
|
begrotelek, ook wel noselek |
spijtig |
|
Bel (ook in Friesland) |
Groot glas |
|
Bélies (zie Opmerkingen) |
Kwajongens. |
|
Besseltje |
Oprijgsel of oplegsel om kleding korter te maken |
|
Beuntje |
Opstapje |
|
Beursweer. |
Mooi weer om 's avonds te beurzen. |
|
Beurze. |
Buiten praten met buren, kennissen. |
|
beweunders |
bewoners |
|
billenmolen |
ouderwetse koffiemolen |
|
biosgoop |
bioscoop |
|
Blai |
Brasem, bliek (zoetwatervis) |
|
Blak |
Zonder golven (zee) |
|
Blauwbekke. |
Koukleumen. |
|
Blauwe |
De armen over elkaar slaan om warm te worden |
|
Bleekskeet |
Bleekneusje |
|
blegeur |
opschepperig |
|
Blikjutter. |
Wie stukken blik bijeen zoekt om te verkopen arbeider bij blikfabriek. |
|
Blikke |
Weerlichten, bliksemen |
|
blote pote vloer |
vloer met blote benen geverfd |
|
Boedje |
Schuurtje |
|
Bokkem. Meervoud: bokkes. |
Bokking. |
|
Bokkes. |
Borrel het meervoud ervan. |
|
Bonkel |
Bult |
|
Bonker, bonkertje |
Kort wollen (duffels) jasje |
|
boompiemeet |
boompje verwisselen kinderspel |
|
booskippe. |
Boodschappen |
|
booskippebrief |
bruinpapieren boodschappenzak |
|
Borst. |
Kerel, jongeman. |
|
Bratje |
Kaartje stop- of maaswol |
|
Brekebeen |
Brokkenmaker, pechvogel |
|
Broeder. |
Jan-in-de-zak, poffert (meelkost). |
|
broedersdeel |
evenveel |
|
broinkorrels |
zilvervliesrijst |
|
Broodje |
Boterham (algemeen) |
|
Bruynzéliet, Bruynzéliaan. |
Arbeider bij Bruynzeel. |
|
bubbeleteek |
bibliotheek |
|
Bul |
Stier |
|
Buuf, buus |
Buurvrouw |
|
Buur |
Buurman |
|
C |
|
|
champagnepils |
gaseus, drank zonder alcohol |
|
D |
|
|
d'r komt een skoit met zure appele anzaile |
er komt een fikse regenbui aan |
|
D'r staat puur zo'n blees |
Er staat flink wat wind |
|
da vinnik noselek |
dat vind ik zielig |
|
dansskuur |
dansgelegenheid |
|
Darrem |
Onsympathiek mens |
|
darremekast |
buik |
|
dat had je niet edocht! |
dat had je niet gedacht! |
|
dat hewwik |
dat heb ik |
|
Dat is kasie. |
Als iets graag gezien, gehoord of gedaan wordt. |
|
dat isset hele aiere-ete |
daar gaat het om |
|
dat valt op en gansie |
dat is een bofje |
|
dat voorzait niet veul goeds |
dat voorspelt niet veel goeds |
|
de andaivie is main een bietje te eteg |
De stamppot ligt zwaar op de maag |
|
de Binnebantammerstraat (bestaat wèl in Amsterdam!) |
denkbeeldige plaats |
|
de bliert, de radder, dagwerruk mit de broek of |
diarrhee |
|
De branie oithange. (Is niet Zaans, maar Maleis) |
Imponeren. |
|
De deur slemt |
De deur gaat moeilijk open, blijft in de sponning hangen |
|
De hort op gaan |
Op stap gaan |
|
de ien of are taid |
zeker ogenblik |
|
De kluft nemen |
Tegen de helling opfietsen |
|
de koffiepot ontziele |
de koffiepot leeggieten |
|
de kras |
voorman bij een groep huizenbouwers |
|
de love broek anhewwe |
geen zin om iets te doen |
|
de mole loistert nee de vang |
de molen remt af |
|
de oge oit je test skame |
zich diep schamen |
|
De paai make. |
In het gevlij komen. |
|
De Pisbak |
openbaar urinoir in Wormer |
|
de poppe an 't danse |
problemen (vechtpartijen of ruzie) |
|
de rape benne gaar |
er zijn problemen |
|
de rolla |
de straatgoot |
|
De stamppot is eteg |
de stampot is te dik, er ontbreekt jus |
|
de vaartdaik |
de vaartdijk (krommenie) |
|
de vaiandelekhede beginne |
aan het werk gaan |
|
de zak kraige |
ontslagen worden |
|
Debber |
Sul, sukkel |
|
deer |
daar |
|
deero |
daarzo |
|
Demp. |
Gedempte stuk water of sloot. |
|
Der is een blussie of |
Gebruiksschade aan serviesgoed |
|
der was 'n grote fuk bai de Lum |
er was een flinke brand bij de linoleumfabriek |
|
deur slob en slaik gaan |
door alles heengaan |
|
Deursleure. |
Iemand helpen. |
|
Deurtrekplee |
Moderne wc |
|
deuze of giene |
deze of gene |
|
die het kniphandjes |
die geeft graag geld uit |
|
die houdt zijn snot hoog |
verwaand |
|
die pere benne ien en al sop |
die peren zijn heel sappig |
|
die tei is rotzoipe |
die thee is niet lekker |
|
Diefie. |
Verbrande lucifer. |
|
dievehois |
gevangenis |
|
dievewerk |
rot werk |
|
Diggelwinkel. |
Handel in aardewerk. |
|
dik- vet- de- last |
dronken |
|
dilleberere |
vergaderen, overleggen, delibereren |
|
dinnesdag |
dinsdag |
|
Doddel. 'Et lait op 'n doddeltje.' |
Losse hoop textiel (beddengoed, kleding), slordig opgevouwen. |
|
doddele |
slordig opvouwen |
|
Doeneg, heneweerdereg |
Onrustig, druk |
|
Doive van de pestoor van Egmond. |
Meeuwen. |
|
Doojehoisie. |
Mortuarium. |
|
doosstoip |
grote schrik |
|
Doppehokker |
Oostzaner (scheldwoord) |
|
Dorrel |
Stroom neusvuil |
|
dorste |
durfde |
|
drankbalie |
zuiplap |
|
dridder |
vogelpoep |
|
droipsteertend ofzakke |
met de staart tussen de benen vertrekken |
|
Droisteg |
Ongeduldig, ongecontroleerd |
|
Droisteg. |
Onbeheerst. |
|
droistig, doeneg |
druk, lawaaierig (van kinderen) |
|
Drul. |
Lodderig, suf. |
|
Druttele |
Talmen, lijntrekken |
|
dundas |
dundas |
|
dut / dutte |
dit |
|
Dutrais |
Vergeefse reis, reis 'voor de prins' |
|
E |
|
|
een flik |
tien gulden |
|
een hangelesmandje |
rietgevlochten hengselmandje |
|
een jokkensie |
een leugentje |
|
een knol, raap |
zakhorloge |
|
een luntus |
groot in zijn soort |
|
een onke taid |
een slecht, raar tijdstip |
|
een onke taid |
raar tijdstip |
|
een slaghaakie |
stenen tabakspijpje |
|
een tjoklat |
reep chocolade |
|
een tuppie nemen |
slokje nemen |
|
een vlaartje |
half schortje |
|
eerappel |
aardappel |
|
Effies opsteke |
Onderweg iets drinken in een restaurant |
|
Effiies een lichie make |
ik zal even bijlichten / een lampje aan doen |
|
elektriek |
electriciteit |
|
Elestieketwist. (Elders in Nederland: elastieken.) |
Kinderspel gespeeld met een lange lus van elastiek. |
|
Elleke klapskeet. |
Iedere keer weer (om niets). |
|
en aardeg stoivertje op tafel draaie |
financieel meetellen, geld binnen brengen |
|
en bal en lebber geve |
een bal een harde trap geven |
|
en beroerd ankaike |
een akelig gezicht |
|
en cadeautje |
een aanwinst (maar niet heus) |
|
en dutte den? |
en dit dan? |
|
en gnappe doit |
flink wat geld |
|
en lappie oplegge |
extra hard werken |
|
en main hewwe |
aanspraak maken, een claim hebben |
|
en onke taid |
een raar tijdstip |
|
en sintervreetop, en orbertje vreetgraag |
een schrokop |
|
en skraifie |
alles waarmee je kunt schrijven |
|
en sliert an hewwe |
plezier van hebben |
|
en staive prais houwe |
veel geld blijven vragen |
|
Epikt en edreve. |
Klaar voor vertrek. |
|
er gien bek anzette |
niet eten, niet lusten |
|
er is gien abberensie op |
er is geen kans op |
|
er is maar lauw bestek op |
er is maar weinig animo voor |
|
er steek op hebben |
onder de knie hebben |
|
Érepels leze. |
Na het rooien achtergebleven aardappels oogsten. |
|
E |
|
|
ergens een goeie lucht op hewwe. |
goede verwachting van iets hebben |
|
erreges van opkaike as piet snot |
ergens verbaasd van opkijken |
|
et buurwaif |
de buurvrouw |
|
et is ien meeneme |
dat kan er ook wel bij |
|
et is laielek weer |
het is redelijk weer |
|
et is oit en doen |
het is niet te doen , onmogelijk |
|
et laikt wel en bietje te natte |
regenen |
|
et loopt op zen lessie |
het loopt op zijn einde |
|
et vrot niet |
het lukt niet |
|
Eteg. |
Machtig eten, zwaar op de maag. |
|
Etrapte weeg |
Houten buitenwand (overnaads, gepotdekseld) |
|
eu |
ui |
|
evend |
avond |
|
F |
|
|
Fainighaidje |
Tenger kind |
|
Fainkloitere. |
Vingers na tuinwerk schoonmaken door knijp- en wrijfbewegingen. |
|
fesoen |
fatsoen |
|
fjinsterwaifie |
roddeltante |
|
Fleke, jatte |
Handen |
|
Flier |
Sliert |
|
Flietertje |
Zeer dun sneetje brood of plakje vlees |
|
floeperd |
hufter |
|
Flutere. |
Over water gooien met afvalrondjes van blikfabrieken, kartonnen
vierkanten. |
|
Fnistere |
Fluisteren |
|
Fok |
Bril |
|
G |
|
|
Gaan boite maar effies oittoile! |
Een nogal druk kind even naar buiten sturen |
|
gaeren |
sparen |
|
gajes |
rommel, ongeregeld goed |
|
Galgezager |
Zaandammer (scheldwoord) |
|
gardaine, nachtlappe |
gordijnen |
|
garing |
recht op bepaalde hoeveelheid afvalhout |
|
geen prakkezatie over |
geen sprake van |
|
geen pukkel |
niets |
|
geld verapothekeren |
veel geld uitgeven aan mdicijnen of aan de apotheek |
|
geld verdokteren |
veel geld uitgeven aan doktersbehandelingen |
|
genade gebroike |
vergeven |
|
genakeltje |
piepklein dingetje |
|
genére |
behelpen |
|
geneugten |
genoegens |
|
gien asem geve |
geen antwoord of geen geluid geven |
|
gien kwaad in de stad |
niet erg |
|
Gien zoivere koffie. (Ok elders in Nederland gebroikelek.) |
Iets doen wat niet correct is. |
|
Gifteg. |
Kwaad. |
|
gladde vraier |
slimme vogel |
|
gladdereg |
glad |
|
Gladoor |
Wormerveerder (scheldwoord) |
|
glaikers |
twee gelijken |
|
Glauwe |
Gluren |
|
gleumpie |
glimlachje |
|
Glisse, oitglisse |
Glijden, uitglijden |
|
Gloeiende spaiker |
Slechte verlichting |
|
Glop |
Onderbreking in oeverbebouwing (aan de Zaan) Ook: lege plek in de mond
van een kind dat aan het wisselen is. |
|
Gnappies. |
Netjes. |
|
Gniepe |
Gemeen knijpen (met de nagels, draaiend) |
|
Gnokke |
Verlangend kijken (naar eten) |
|
goeie morrege, morrie |
goede morgen |
|
goeie plomp |
flinke scheut (water of melk) |
|
Gortboik. Gouwe. Spanjool. |
Assendelver. |
|
Gortzak |
Assendelver (scheldwoord) |
|
gossiebippies |
bastaardvloek |
|
graize doffer |
hij is zo grijs als een duif |
|
Grel |
Grauwbleek, ongezond |
|
Griebus |
Steeg, achterbuurt |
|
Groffie |
Boterham bruin of volkoren |
|
Groizig |
Belust |
|
Groos |
Trots |
|
Grutte |
Grabbelen, pulken |
|
Guster(e) |
Gisteren |
|
H |
|
|
Haags bakkie |
Halfvol kopje (koffie of thee) |
|
Haaipaal opberrege. |
Heipaal de grond in slaan. |
|
hai heb 'n achterdeurtje. |
hij heeft een uitwijkmogelijkheid |
|
hai heb natte biene |
hij is dronken |
|
Hai is deerzo de otjemedor |
Hij is daar de grote man |
|
hai is op zen post betouwd |
dat kun je aan hem overlaten |
|
hai lust zen bik wel |
hij lust zijn eten wel |
|
Hai raakte in de plomp(erd) |
Hij raakte te water |
|
Haidene. 'De haidene benne annet erref.' |
Molenslopers. |
|
haige as 'n dampeg peerd (of 'n postpeerd) |
heel erg hijgen |
|
Hailege dage |
Dunne plekken in geschilderde oppervlakken of in textiel |
|
Hailig |
Vrij |
|
Haining |
Heg |
|
Haistere |
Sjorren |
|
Hakkepoffer |
Krabbelaar (op het ijs) ook: motor(bak)fiets |
|
Hallefblank ras (zie opmerkingen) |
Parvenu |
|
Hallefwerrekie. |
Zwak windje waarop niet àlle toestellen in de molen werken kunnen. |
|
handgemeen |
vechtpartij |
|
harrme, met gien harreme |
Dommekracht, met geen mogelijkheid |
|
Harses, kanes |
Hoofd |
|
Harseslappie |
Hoofddoekje |
|
heb errug |
pas op |
|
Hee daar, de lampedéra! |
Let op! |
|
heerskippe |
heerschappen |
|
heikelhammer |
varkensslager |
|
Helegaar |
Helemaal |
|
herrest, harrest |
herfst |
|
herrie in d hut |
ruzie |
|
het eerste deuntje |
opening van de Assendelver kermis |
|
Het haast me in me keel |
Het is zo zoet / zout dat het prikt in mijn keel |
|
Het nuwe werrek |
De Hoornse (spoor) lijn |
|
Het Prutje |
gedempte wegsloot in Wormer |
|
hewwe |
hebben |
|
hierzo |
hier |
|
hoe-is-t-ie? |
hoe is ie? |
|
Hoetelaar |
Prutser, scharrelaar |
|
Hoetele |
Prutsen, broddelen |
|
Hoil-lichie |
Slechte verlichting |
|
hois |
huis |
|
Hois of, hois an. |
Huis aan huis. |
|
Hooie. |
Met grote happen eten, schrokken. |
|
hooiersbier |
bier van geringe kwaliteit |
|
Hooimaker |
Zon |
|
Hoopstoots |
Hals-over-kop |
|
hormoezer |
pastoor |
|
hormoezer |
priester |
|
horrie op |
vlug, levendig |
|
hortje waier |
stukje verder |
|
Hossie. |
Klompenhok. |
|
Husse klusse met je neus ertussen |
Antwoord op de vraag "Wat gaan we eten? |
|
Hussie |
Scheutje (melk, water enz.) |
|
Hutte. |
Klompen. |
|
I |
|
|
Iemand bai 't laif hewwe. |
Iemand te pakken hebben, beetnemen. |
|
Iemand leeg neerzette. |
Iemand minachten, niet waarderen. |
|
iemand met een zacht gezicht |
een schijnheilige |
|
Iendepul! |
Uilskuiken! |
|
Iets mit liefhebberai doen. |
Iets met plezier doen. |
|
iets tot en stookie verhakke |
tot brandhout hakken |
|
Ik ben gien loophond. |
Ik ben geen sloof. |
|
Ik gaan nee me klossebak, amme kusse roike, mit de ore estrekt, me gane
te bed. |
Ik ga naar bed. |
|
Ik heb me sundese pak ovveskoierd. |
Ik heb mijn zondagse pak afgeborsteld. |
|
Ik hew deer puur 'n taid verzwurreve. |
Ik heb daar heel lang rondgezworven. |
|
Ik ken wel in 'n tontelbos. |
Ik schaam me. |
|
Ik laik wel holleg, ik hew doei. |
Ik ben hongerig. |
|
Ik skiet je deer wel. |
Ik ontmoet je daar wel. |
|
Ik weerskouw je! |
Ik waarschuw je! |
|
Ik zèl je knutte, ik zèl je un knaip geve |
Ik krijg jou nog wel (schertsend) |
|
illegment |
onprettig iets |
|
In de okazie komme. |
In de gelegenheid komen. |
|
in de wisse neme |
veilig stellen |
|
In Frans continu werreke. |
In ploegendienst werken op de fabriek. |
|
In z'n fleur weze. |
In zijn goede tijd zijn. |
|
inlikken |
insmeren |
|
Inverdan |
Afwijkend geplaatst van de bebouwing: meer naar achteren |
|
Inverdan. |
Iets naar achteren gebouwd te opzichte van de rooilijn. |
|
J |
|
|
Jaarbreed |
Uierboord (slachtproduct, voor WOII veel gegeten) |
|
Jantje pak an doen |
werken |
|
je aige et lamlazerus werreke, skrikke enz. |
zich lam werken, schrikken enz. |
|
Je bek zel d'rvan skeure. |
Ik lust er wel pap van. |
|
Je benne puur droisteg, zeun. |
Je bent erg onbeheerst, jongen. |
|
je boik an pent lache |
heel hard moeten lachen |
|
je hosklosse, blaaipote |
grote voeten |
|
Je kenne alle grepe wel. |
Je begrijpt het wel. |
|
je lache wel houwe kenne |
er valt niet om te lachen |
|
Je laike wel niet wais. |
Je lijkt wel niet wijs. |
|
Je prol beskutte. |
Je doel bereiken. |
|
Je spinstertje. |
Meisje met wie je naar het oud op nieuwfeest gaat. |
|
Je woord beskutte. |
je woord houden. |
|
Je zelle wel waizer weze wille |
Zo dom zul je wel niet zijn |
|
Je ziene der gnappies oit. |
Je ziet er netjes uit. |
|
Je ziene der puur loof oit. |
Je ziet er erg moe uit. |
|
Jeukbonkel. |
Muggenbult. |
|
jipper |
drol in de Zaan |
|
Jisperduinen |
denkbeeldige plaats |
|
Jodelaim (zie opmerkingen) |
Spuug, speeksel |
|
juut, in Wormer 'de ketver' |
politieagent |
|
Juut. Ketver (in Wormer). |
Politieagent. |
|
K |
|
|
Kachelbiene. |
Benen met rode vlekken door de warme kachel. |
|
Kaike. |
Kijken. |
|
Kakke, kakkies |
Voeten, voetjes |
|
Kangkast |
Groot en onhandelbaar voorwerp, bakbeest |
|
kashoute |
planken |
|
kasjuweel |
heel mooi, zeer fraai |
|
kaskedieze |
omzichtig navraag doen |
|
Katjemáai, 'et gaf nag un hoop katjemaai |
Gedoe, het veroorzaakte problemen |
|
Kattekliekie |
Een heel klein beetje eten |
|
Kazuweel. |
Mooi, zeer fraai. |
|
keessie |
pruimtabak in de mond |
|
Ken. |
Kan. |
|
Ket of pluut hewwe |
Plezier hebben |
|
Keuke. `Et koike liep deur de keuke.` |
Keuken. |
|
Kiekie. |
Kindje. |
|
Kielemorten |
Afmaken, dood maken |
|
Kiendop |
Kind (klein van stuk) |
|
Kietekar. |
Kinderwagen. |
|
Kietelekooi. |
Kinderschare. |
|
Kippedrift |
Nerveuze haast |
|
Kippekerremes |
Regen en zonneschijn tegelijk |
|
Kippekerremes; kerremes in de hel. |
Regen en zon tegelijk. |
|
Kirrel, borst. |
Kerel, jongeman. |
|
Kiskosse, kaile. |
Ketsen (met kleine, platte steentjes over het water). |
|
Kit. |
Café, kroeg. |
|
Klandizie. (Ook elders gebruikelijk.) |
Cliënten, die iets komen kopen. |
|
klapmussie |
borreltje |
|
klasseneur |
prater |
|
Kledder |
Morsepot; slonzige huisvrouw; modder (als dat in de zandbak opgegraven
wordt) |
|
Kleddere. |
Morsen. |
|
Klitje |
Sneetje roggebrood |
|
Kloris |
Vrijer, verkering (m) |
|
klosse |
geluid van klompen bij het lopen op straatstenen |
|
Klossebak |
Bed |
|
Klotje. |
Mutsje op de kruin. |
|
kluffie |
hellingkje |
|
Kluft |
Helling |
|
Kluft |
helling, oplopende weg |
|
Knaaie |
Verknoeien, stukdraaien |
|
Knain. |
Konijn. |
|
knainestekels |
paardenbloemblad |
|
Knaip. |
Kroeg. |
|
Knecht, zeun |
Aanspreekvorm jongen |
|
Kneerteg |
Overdreven zuinig |
|
Kneppel, knecht. |
Kokkerd, groot iets. |
|
Kneppele. |
Kapot maken, breken (serviesgoed) |
|
knippie |
schuifje op de deur |
|
Knoetere |
Gebrekkig, krom praten |
|
knoetje |
haarwrong (klein) |
|
Knoffel |
Knoffel |
|
Knol |
Gat in sok of kous |
|
knot |
haarwrong (groot) |
|
knot; kloen. |
bol (breigaren) |
|
Knukkie. |
Jongetje, knulletje. |
|
Knunnekie |
Kort, stevig kereltje |
|
Koelekie, kulekie. |
Kuiltje. |
|
Koger, Koekvreter, Staisselkneter (scheldwoord). |
Koog a / d Zaan (iemand uit -). |
|
Koike. |
Kuiken. |
|
kom maar opperdan. |
uitdagend, kom maar op als je durft. |
|
Kom-af, ze benne van goeie kom-af |
Afkomst, ze zijn van goeden huize |
|
kompelemente |
op en aanmerkingen |
|
konkelefoezen |
praten |
|
Korreper. |
Karper. |
|
kortleje, kortlede |
onlangs |
|
krabbeltje |
handtekening |
|
Krammenakkeg |
Gammel |
|
krekettehoisie |
snackbar |
|
Krent, kneert |
Gierigaard |
|
Krentekakker |
Zaandijker (scheldwoord) |
|
Kreukele. |
Kreuken. |
|
Krimmeneel! (soms krimmenele) |
Drommels! |
|
Krimmeneel. |
Krenterig, zuinig. |
|
Kristelek |
Netjes, bruikbaar |
|
Kroelen |
Dicht tegen elkaar aanliggen, knuffelen |
|
kroes |
puntzak |
|
Kroes. |
Stevige puntzak bij kruidenier. |
|
Krokke. |
Sneeuwen. |
|
Krol |
Gebreide muts |
|
Kroosdoiker |
Westzaner |
|
Krukkedil. |
Krokodil. |
|
Kwastelorum. |
Kwibus. |
|
kwele |
genieten |
|
L |
|
|
Laivrete. |
Dromen, suffen bij het huiswerk. |
|
Lampepit! |
Lamstraal! |
|
Land over zand |
over ijs en weiland lopen |
|
Lang gien kaantje. |
Lang geen pretje. |
|
langs in dwars |
door elkaar |
|
Lank ammekaar. |
Lang achter elkaar. |
|
Lebbere. |
Likken. |
|
Lekker vet slante. |
Lekker smikkelen. |
|
lelle |
grote glazen bier of wijn drinken |
|
lellepote |
stuiptrekken |
|
Lerp |
Tong |
|
Lessie. |
Kliekje. |
|
Lessiesdag. |
Kliekjesdag. |
|
Léteres kaike. |
Laat eens zien. |
|
Liemerig |
Gebonden, stroperig (saus of soep) |
|
Lientjebuur speule. |
Lenen. |
|
Liever de koekebakker is dood. D'r worre gien lieverkoekies meer ebakke. |
Je krijgt niet anders. |
|
Lillekzegger. |
Kwaadspreker, bullebak. |
|
loederslag |
beroerdeling |
|
loertje |
sabbeldoekje voor kleine kinderen |
|
Loerwange |
Rode wangen van slaperig kind |
|
Loeve |
Walmen |
|
Loiewaivekost |
Gemaksvoedsel |
|
Lokkie. |
Kommetje. |
|
lood in et zakkie kraige |
geld vangen |
|
Loof. |
Moe. |
|
lope of je en stok deur eslikt hewwe |
stijf rechtop lopen |
|
Los weer. |
Licht regenachtig weer. |
|
loskomen van de krop van de buul |
veel geld uitgeven |
|
Love biene, zadderege biene. |
Vermoeide benen. |
|
Love biene. |
Moeie benen. |
|
luilak |
feestviering op de zaterdag voor pinksteren |
|
lulle van et kasie |
onzin |
|
Lummer. |
Arbeider bij linoleumfabriek. |
|
Lurreke. |
Drinken. |
|
M |
|
|
maankaikers |
schoenen met omhoog stekende neuzen |
|
Maddere |
Moeite met iets hebben, aanmodderen |
|
mal skepnet |
scheldwoord van kinderen |
|
Mangelepers |
Amandelspijs |
|
manloi |
manvolk |
|
Manne. 'ik kèn 'et niet manne'. |
Iets aankunnen, beheersen; 'ik krijg het niet voor elkaar' |
|
manvast zain |
trouw zijn aan een man |
|
markeliere |
plezier maken |
|
mars, van 't padje! |
donder op! |
|
Me dochter is zo etterdetet, ze ken gien motteghaid zien. |
Mijn dochter kan niet tegen rommel. |
|
Me grassie is eknipt, nou me haininkie nag. |
Mijn gras is geknipt, nu de heg nog. |
|
Me zuster is puur zo maltenteg. |
Mijn zuster maakt overdreven veel schoon. |
|
mekaar |
elkaar |
|
Meliest. |
Maar liefst. |
|
Memele (Zie bij de opmerkingen.) |
Moedertje (troetelnaam) |
|
mentenere |
begeleiden, gezelschap houden |
|
Met de verneemstok rondgaan |
Goed luisteren naar wat er gaande is |
|
met en rood paspoort wegsture |
ontslagen worden |
|
met en zoet laintje |
voorzichtig aan |
|
Met links doen. |
Makkelijk doen. |
|
Meutele |
Pruilen |
|
Meutele, muttere. |
Mopperen. |
|
middege |
om 12 uur schaften |
|
Miegele. |
Krioelen. |
|
minnezeere |
verminderen, met minder doen |
|
mit 'n verwezing |
gedachteloos, zonder nadenken |
|
Mit iemand omslag make. |
Met iemand een praatje maken. |
|
Mit je hut 'n prokie in de weeg tummere. |
Met je klomp een schilderijenhaakje in de wand timmeren. |
|
Mit skeure en breke. |
Met veel moeite. |
|
Mit water vorreve. |
Geverfd houtwerk met water schoonmaken, zodat de verfkleuren weer
zichtbaar worden. |
|
Moereterreg |
Onhandelbaar kind |
|
mokke |
dobbelen |
|
mook |
trekharmonika |
|
N |
|
|
Naar de menoksie |
Verwoest, vernield, 'naar de maan' |
|
Naar Worremer |
Overleden (dier of plant) |
|
nachtlozjies bai iemand hewwe; te warskip gaan. |
bij iemand overnachten |
|
Nag un klain krikkie |
Bijna gaar (eten) |
|
Naggeris. |
Nog eens. |
|
Nagtig |
Slaperig, niet goed uitgeslapen |
|
net en keekwallek |
zeer hobbelend en slingerend |
|
neurie |
sterke drank |
|
Neuzeg weze. |
Loopneus hebben. |
|
niks in de lap hange lete |
niets vergeten, niets overslaan |
|
nongenonge. |
sabbellap voor kinderen |
|
Nou dug ' oor, nou doeg ' oor! |
Tot ziens! |
|
nou zel et wel weer sulle |
nu gaat het wel weer |
|
O |
|
|
Oetele |
Stuntelen |
|
ofdroipe |
stilletjes vertrekken |
|
ofskoiere |
afborstelen |
|
Oftukkele. |
Met je hengeltje meer vis vangen dan je buurman. |
|
ofvaldertje |
afvallertje |
|
oie |
uien |
|
oilekiet |
uilskuiken |
|
Oit 'n goeie. |
Met goede bedoelingen. |
|
oit de gis valle |
niet goed raden |
|
oit je dommeleghaid eskud worre |
wakker geschud worden |
|
oit pronk |
om mee te pronken |
|
oitdoie |
uitleggen, uitduiden |
|
oitglissing |
uitglijder |
|
Oithaineg |
Uitgelaten, baldadig |
|
oitnaaier |
Eind weg |
|
Oittiste |
Uitzoeken, uitpluizen |
|
Oitwerdan |
Afwijkend geplaatst van de bebouwing: meer naar voren |
|
Okazie. |
Gelegenheid, kans. |
|
om de lazerai niet |
beslist niet |
|
om en an |
om en nabij |
|
omtroetele |
prutsen, rommelen |
|
onder berusting houwe |
onder beheer houden |
|
ongeraif |
slecht spul |
|
ongesineerd |
onbeschaafd, onbeschaamd |
|
onk |
ongelijk |
|
Onk |
Ongelijk paar |
|
Onwais |
Raar, dom: doe niet zo 'raar', doe niet zo 'dom'; erg: 'erg' groot, ik
heb het 'erg' naar mijn zin |
|
Oom, ome. (Maar familie is `noom`.) |
Kennis, man van een generatie ouder (dus niet per sé familie). |
|
Ootje |
Oude vrouw |
|
Ootje De Vries. |
De oude mevrouw De Vries. |
|
op de nuuwe penne gaan |
opnieuw beginnen |
|
op de oer zain |
druk bezig zjn |
|
op en bossie |
dicht bij elkaar gepropt |
|
Op groot lef. |
Met veel durf, brutaalweg. |
|
op roet |
op weg, onderweg |
|
Op z'n roiker. |
In een goed humeur. |
|
op zen vermaak kraige |
te verduren krijgen |
|
op-'elege |
opgelegd |
|
Opa Tet, Opoe Tet |
Betweter (M / V) |
|
Opdare. |
Opklaren (het weer, de lucht); bedaren. |
|
opgelegen pandoer |
zeker van het antwoord |
|
Oprispings hewwe, de bor hewwe |
Het zuur hebben (als gevolg van te vet eten) |
|
opsasse |
opjutten |
|
Opskoildertje speule |
Verstoppertje spelen |
|
Opstekertje. |
Rustpauze onderweg met kleine versnapering. |
|
Opstemme. |
Instemmen. |
|
opsternaet |
boos |
|
orekroiper, oliekroiper |
oorwurm |
|
orse ket |
veel plezier hebben |
|
Otje-Pietje |
Erg mooi, helemaal goed |
|
Ottere, broekhoeste |
Windje laten |
|
Ouzeg |
Vies, scherp riekend |
|
over de skreef 'egaan |
te ver gegaan |
|
Overmete. |
Kotsen. |
|
ovvelope oit! |
afgelopen uit! |
|
P |
|
|
Pakzolder |
Westzaner (scheldwoord) |
|
pampier |
papier |
|
panne wit / bruin |
wit / bruin rond brood |
|
Pannebroiloft. |
Kliekjesdag. |
|
Patter. |
Bewoner van het Krommenieërpad te Wormerveer. |
|
peerd, knol |
paard |
|
Peeuwe. |
Klagen, zeuren. |
|
Pekele |
Zweten |
|
Pentere |
Bakken, braden, sudderen, zonnebaden (fig.) |
|
Pere |
Flink 'innemen' , zuipen |
|
perfesser, perfester |
professor |
|
Pikvin |
Snibbig meisje |
|
Pille |
Dikke sneden brood |
|
Pilo, machinistegoed. |
Zware, geribbelde stof voor werkmanskleding. |
|
pinkelhout |
strikje, netjes in pak |
|
Pisgril |
Rilling |
|
pispotjes |
bloemen van akkerwinde |
|
Pit |
Gloeilamp |
|
planjerplek |
trieste, onaangename plek |
|
plomp |
sloot |
|
plompie |
beetje (vloeistof) |
|
Plure of mierikken |
Oogleden samenknijpen (om beter te kunnen zien) |
|
plussel |
beslag voor pannekoeken |
|
Plussel |
Gistdeeg |
|
Plusselpot; plutspot. |
Beslagkom |
|
poepegrondel |
ondermaats visje |
|
poepegrundel |
grondel |
|
Poerlekwakker, 'en raar pot-éte |
Vreemde snuiter |
|
Poesteg. |
Lichtgeraakt. |
|
poistereg |
sjachereinig |
|
Poppe oge. |
Krenten. |
|
premanteg |
parmantig |
|
Prikkie |
Warme maaltijd |
|
Primmereutel. |
Primaire (= Provinciale) Weg. |
|
prokie |
haakje |
|
Pronkies en prulle |
Tierlantijntjes, nutteloze siervoorwerpjes |
|
Pul (letje). |
Jonge zwemvogel (eend, gans, zwaan, waterhoentje). |
|
Pulletje |
Baby-eendje (of kuikentje) |
|
puur |
behoorlijk, flink |
|
puur an de maat zain |
flink groot zijn |
|
R |
|
|
raaskallen |
door praten (zonder inhoud) |
|
Rabbig |
Slordig, versleten |
|
Raist met gummihakke. |
Antwoord op de vraag: wat gaan we eten |
|
Rakkertje. |
Kop en schotel die niet bij elkaar passen. |
|
rappidëe |
haarlemmerolie |
|
Renkelaar. |
Porder (die werkvolk 's morgens wekt). |
|
Reureg |
Levendig |
|
Reuring. |
Leven in de brouwerij. |
|
reuteltje, plintenpisser |
hondje |
|
Rietkip. |
Meerkoet. |
|
rimmetiek |
reumatiek |
|
risselevere |
resolveren, antwoord geven |
|
Rode, uitrode |
Opruimen, uithalen (kast, zolder) |
|
Roed-end. |
Molenwiek. |
|
roje meunie |
rode menie (grondverf) |
|
Rooffie. |
Korstje opgedroogd bloed. |
|
Rot |
Rat |
|
Rozeg |
Slaperig na veel buitenlucht |
|
Rutteltje |
Opgewarmde koffie |
|
S |
|
|
Sakkere |
Vloeken |
|
sangerige boik |
pijn in buik |
|
sangerige boik |
zere buik |
|
sassie |
sigaret |
|
scheufpeu |
schuifpui |
|
schossie bommen |
schotsen trappen |
|
sekreet, skaithois |
toilet |
|
sekuur en zeker |
vast en zeker |
|
sensatieketel |
sensatiezoeker, ramptoerist |
|
sente |
centen |
|
Sepèrreber. |
Superbe, super. |
|
seun |
zoon |
|
sibbere. |
hard lopen (Koog, Westzaan); platte steentjes over water keilen
(Wormerveer). |
|
sieuwerse |
zwaar sjouwen |
|
sjappeur |
nietsnut |
|
sjekkie bouwe |
sigaretje draaien |
|
sk |
sch |
|
Skabbleiben in die gekke maren |
Vakbondsblokkade |
|
Skadelek lache |
Geforceerd of schamper lachen |
|
skaithois |
wc |
|
skandelesatie |
beschadiging |
|
Skaverotteg |
Vermolmd, verwaarloosd |
|
Skeepe. |
Schapen. |
|
skelleme |
vals spelen met kaarten |
|
skelletrekker |
trekbel |
|
Sképe. |
Schapen. |
|
Skerrembloeme |
Fluitekruid |
|
skerrepklompe |
winterklompen met ijzeren punten eronder |
|
Sketemereet. |
Lieverd, schatje. |
|
skeuteg |
vrijgevig |
|
skiet je voor me |
duim je voor me, of doe je een schietgebedje voor me |
|
Skiete. |
Ontmoeten, zien. |
|
skip |
schip |
|
skoft |
tijdsverloop tussen twee schafttijden |
|
skoftaid |
schafttijd |
|
Skoit (Skoite ook: grote voeten) |
Boot |
|
skotsie loipe |
schotsen lopen |
|
Skotsieledderen |
Schotsen springen |
|
Skriebelig, 'en skriebeltje, 'en streep |
Iel, mager (type) |
|
skrobben |
schrobben |
|
Skrumpele. |
Krimpen. |
|
Slabone |
Sperziebonen |
|
slaperige benen |
tokkelbiene |
|
Sleepie. |
Goedkope trouwstoet in ganzenpas naar het gemeentehuis. |
|
slikwortele |
Winterwortelen |
|
slinger om de trap (iets makkelijks dus) |
antwoord op de vraag wat gaan we eten |
|
slootje wuppe |
slootje springen |
|
Slotteloos |
Niet meer af te sluiten, dicht te maken (deur, portemonnee, tas) |
|
smakbak, smakker |
rotzak |
|
smartgat |
Spijs in krentenbrood |
|
Smiestereg. |
Klein, miezerig. |
|
Smoorjaar. |
Jaar van overlijden. |
|
smousjasse |
stelen |
|
Smuiger |
Betegelde schoorsteenplaats |
|
Snaaie |
Snoepen |
|
Snaipap. |
Koemelk, meel, evt. bruine suiker, omroeren, warmen tot het snijdbaar
is. |
|
Snerrek |
Eigenwijs meisje |
|
snibberere |
snoepen |
|
snoeven |
overdrijven |
|
Snotbriebel |
Snotneus |
|
spaikerskoon make |
oude spijkers uit het hout halen |
|
spanaapie |
pauze |
|
Spekkebaiter. |
Langpootmug. |
|
spie, spiedels |
cent, centen |
|
Spinken |
Ergens mee pronken (om afgunst op te wekken) |
|
Sproze lippe |
Schrale lippen |
|
staif spaantje |
flinke hoeveelheid drank |
|
Stalrame |
Staren |
|
Steerte. |
In de weg lopen, ijsberen. |
|
Stelstok. |
Iemand die zich overal mee bemoeit. |
|
stiefelen |
doorstappen |
|
Stienegooier (scheldwoord) |
Wormer (iemand uit) |
|
Stikkels |
Distels |
|
stollestere |
solliciteren |
|
stos |
verbeelding |
|
Stosgast. |
Iemand met verbeelding. |
|
strakkies |
straks |
|
Strontje. |
Iemand die zich meer acht dan anderen. |
|
Stukkezak, stukkebuul (ook stekke- of stikke-) |
Boterhamzakje |
|
suffesant |
toereikend, goed |
|
Sulle, baantje sulle |
Glijden, baantje glijden |
|
sullebuttertje |
goedzak, doetje |
|
T |
|
|
t' Is 'n end waid weg |
Het is ver weg |
|
Tadder |
Viezerik, viespeuk |
|
Tafelblaadjes |
Grote handen, 'kolenschoppen' |
|
Tak vannet pokes. |
Brandend stukje hout om pijp aan te steken. |
|
Tante. (Maar familie is `peet` of `peetje`.) |
Kennis, vrouw van een generatie ouder (dus niet per sé familie). |
|
te kerremes |
naar de kermis |
|
te warskip |
uit logeren |
|
te warskip gaan |
uit logeren gaan |
|
Te werrek gaan. De vaiandelekhede beginne. |
Aan het werk gaan. |
|
Temet |
Bijna |
|
ter deure oit en in |
de deur in en uit |
|
teuge inlegge |
tegeninbrengen |
|
tiepeling |
vreemd iemand |
|
tinnif |
troep, van slechte kwaliteit |
|
Tist |
Knoop of klit (in het haar) |
|
toe zen jare komme |
volwassen worden |
|
toetebakkes |
gezicht |
|
Tois. |
Thuis. |
|
Toiskommertje. |
Thuiskomer. |
|
Toiskommertje. |
Wees, door anderen opgevoed. |
|
Toislegger. toishaalder |
Kostganger. |
|
Tokkele. |
Met vinger kloppen. |
|
tokkie |
tijd die men slaapt |
|
tonen |
tenen |
|
Tot ankende week! |
Tot volgende week! |
|
Treeffie |
Onderzettertje |
|
Trieme |
Dwarsstukken tussen stoelpoten |
|
Troet. |
Slappe veengrond (heiers-taal). |
|
troetje |
dik mengsel (bijv. als basis van een saus) |
|
tu le tere |
toileteren, naar de w.c gaan |
|
Tult (een tult volluk) |
Heleboel, massa, hoop |
|
U |
|
|
ueil |
uil |
|
Un kloen van un maid, , un molepeerd |
Zwaar gebouwde (jonge) vrouw |
|
Upperdeklinkie, hipperdeklink, uttertje |
Peuter of kleuter |
|
uurtje pies |
vroegertje |
|
V |
|
|
vaifkop |
spotnaam voor een hoge hoed |
|
Vaizel. |
Schroef van Archimedes, om water uit te pompen. |
|
van begins of an |
vanaf het begin |
|
van de hand zette |
oplossen |
|
Van de skrale buul. |
Met (te) weinig geld. |
|
van nag iens zo |
zeer erg, enorm |
|
Vans glaike. |
Jij ook, idem, eensgelijks. |
|
varreke |
varken |
|
veiltje |
aanrechtdoekje |
|
verdistereweren |
afbreken, vernielen |
|
verinnewere |
vernielen |
|
Verkade rollade |
ontbijtkoek |
|
Verkleders (goed) |
Kleding die aangetrokken wordt wanneer het werk gedaan is |
|
Verknetere |
Fijnknijpen |
|
Verlangertje. |
Verlengstukje aan de rok plooi die uitgelegd worden kan. |
|
vermodde |
verprutsen, verspillen |
|
Verskiete |
Schrikken |
|
verworpeling |
verschoppeling |
|
verzoetinkie |
verzachting, compensatie |
|
vette skommel |
dikzak |
|
Veugeledridder. |
Vogelpoepje. |
|
Vlaardemoize. |
Meisjes die na donkers nog buiten zijn. |
|
vliegende skaft |
geen vaste schafttijd |
|
vlook |
scheef |
|
Vlook |
Vlak, ondiep |
|
vlussie |
windje |
|
Vluze |
Vellen in de gekookte melk |
|
Vluzekan |
Melkkannetje met zeefje in de tuit |
|
voederezere |
eten inslaan |
|
Vogeledrid |
Uitwerpselen van vogels |
|
voil proest |
slecht volk |
|
voizeleg |
ruzieachtig |
|
voor de sekuriteit |
voor de zekerheid |
|
voor de weerga |
voor de donder |
|
voor Jan Prut |
voor Piet Snot |
|
voor mekaar perbere te suddere |
voor elkaar proberen te krijgen |
|
voor nou en naggeris |
voor nog een keer |
|
vorrefkladder |
schilder |
|
Vorssichies |
Voorzichtig |
|
Vrai gelaggie. |
Gratis borrel. |
|
vraidag |
vrijdag |
|
Vroegspook / Laatspook |
Ochtendmens / Avondmens |
|
W |
|
|
Waiffie, zus |
Aanspreekvorm meisje |
|
waivespul |
vrouwvolk |
|
wans |
scheef |
|
Warseg |
Vuil, smerig, vies smakend |
|
warsege bibber |
naargeest |
|
Warskippe. |
Logeren. |
|
wat een meuter |
wat een grote |
|
wat stane je te oetele, knecht |
wat doe je onhandig, joh |
|
Waterskip. |
Lekke schuit, schip dat `water maakt`. |
|
we moete te verjare bai opoe |
we gaan naar oma's verjaardag |
|
Weeg |
Houten buitenwand |
|
Weeg. |
Muur, wand. |
|
Weeromhale. |
Terughalen. |
|
Weerskouwe. |
Waarschuwen. |
|
weet je wet er toe staat |
weet je hoeveel het kost, een boete |
|
Wel juksem en bonsem. |
Krachtterm. |
|
wet mien je deer aigelek ezaid mee |
wat bedoel je eigenlijk te zeggen |
|
wet zit jai te grimme en te grainze |
wat zit jij te spotten |
|
Witje |
Boterham wit |
|
Witsel |
Witkalk |
|
Wittele |
Witten (plafond, muur) |
|
witvis |
blankvoorn (zoetwatervis) |
|
woenesdag |
woensdag |
|
Woenesdagévend, bille-evend. |
Woensdagavond. |
|
worf |
werf |
|
worre |
worden |
|
Worref. |
Molen(makers)terrein. |
|
Worveltje |
Blokje (om hekje of poortje te sluiten) |
|
wroetwurm |
wroetend kind |
|
wuppertje |
borreltje |
|
Z |
|
|
Z'n kop geeft niet op. |
Hij blijft koppig. |
|
zadderege biene |
vermoeide benen |
|
zakpain |
geen geld |
|
ze apperepo weer oppakke |
doorgaan met het verhaal |
|
Ze benne kristelek |
Ze zijn kerkelijk meelevend |
|
Ze benne puur fain |
Ze zijn gereformeerd |
|
ze heeft opoe |
Ongestelde vrouw |
|
ze kenne em en handje verkope |
ze kunnen hard werken |
|
Ze kerreke ' onder de roede' (Zaandijk, in het kerkje onder de ' roeden'
van de molentrans van Molen ' De Dood' ), ze benne zo fain as gemale
poppestront. |
Ze zijn gereformeerd 'vrijgemaakt' |
|
zemelezifter |
haarklover, muggenzifter |
|
zen dirrek straike |
gaan zitten |
|
zich verkroimele |
zich verbijten, gespannen wachtenzich verkroimele |
|
zo neudeg as brood |
broodnodig |
|
zo skoon as zullever |
zeer schoon |
|
zoetelap |
dom figuur |
|
zoipe zwager ome Jan is jareg |
proost! |
|
Zostrakkies |
Zopas |
|
zuks most je maar oit je laif lete |
dat moest je maar niet doen |
|
zweet is goekoop |
hard werken wordt niet beloond |
|
zwierbolle |
feestgangers |
|
zwummen |
zwemmen |
|
Zwuuphard. |
Keihard. |
116 OPMERKINGEN
1.
2.
" Deer make ze allang knope van" - zeggen ze aan de Zaan wanneer iemand reeds
lang geleden is overleden. Ooit vroeg ik (Zaankanter) aan mijn (door en door
Zaanse) moeder waar die malle uitdrukking vandaan kwam. Ze dacht even na, schoot
toen in de lach en verklaarde dat knopen vroeger niet alleen gemaakt werden van
hout, leer of metaal, maar ook van beenderen, ' benen knopen' . Uiteraard
gebruikt (e) de industrie daar dierlijke beenderen voor, maar de volksmond
spreekt zijn eigen taal.
3.
" Je kenne weer een broek knippe" (er komt weer wat blauw in de lucht, het
klaart op) - een enkele keer hoort men de toevoeging ' soldaten-' (broek) .
Pruisische soldaten droegen helderblauwe uniformen.
4.
'En reg as Sieuwers hewwe - een brede sterke rug hebben. gezegd door
fabrieksarbeiders in Krommenie.
Sieuwers was werkzaam als sjouwer in de losse ploeg.
5.
Af en toe bezig ik - opgegroeid 'ân de Zaan' tussen door-en-door Zaanse
(groot)ouders - woorden of uitdrukkingen die bevreemding wekken bij de medemens
in andere delen van Noord Holland. Wat zeg jíj nou?? Uiteindelijk schafte ik `De
Zaanse Volkstaal` (ed.1971) van Dr.G.J. Boekenoogen aan. Wanneer nu iemand
vragen stelt over mijn woordkeus, dan kijk ik het daar even in na.
Het klopt altijd.
6.
Ajje naggeris op me ekkie komme, zellik je mit me ooi-aak in je atje ikke! (Als
je nog eens op mijn hekje komt, zal ik je met mijn hooihaak in je gatje prikken)
7.
Als de kachel gloeiend heet was zei men - de kachel staat op soldere.
8.
Als een nieuwe schoen kraakte zei men dat er deugd in zat.
9.
Als een straatventer an de hoize kwam (d.w.z. in een met huizen bebouwd gebied
kwam) probeerde hij zijn spulletjes `hois of, hois an` te verkopen.
10.
Als er bijvoorbeeld een buts van een beker of een bord af was en we zeiden daar
iets van, zei mijn moeder steevast: `Skeve dinge pisse ok`. Met andere woorden:
Ook al is het niet meer helemaal intact, je kunt het nog gewoon gebruiken.
11.
Assendelvers spreken de h uit, waar veruit de meeste andere Noord-Hollanders dat
niet doen, en laten hem weg, waar de anderen hem zeggen. `Maar zuks is niet eel
herg.` Dus kwam er een plaagzinnetje: `Ajje naggeris op me ekkie komme, zellik
je mit me ooi-aak in je atje ikke!` (Als je nog eens op mijn hekje komt, zal ik
je met mijn hooihaak in je gatje prikken!)
12.
Bellespringster - dienstbode bij dokter of advokaat die direct bij het horen van
de bel kwam horen, wat er was.
13.
Benauwd kijken - hai kaikt as en skellevis die zen belaidenis doet op en warme
stoof.
14.
Bepaalde woorden die gewoon bij het ABN horen worden 'ân de Zaan' op een andere
manier gebruikt. Men kent wel het woord `aarde` maar dan in de betekenis van
'wereld' en niet in de zin van 'tuinaarde'. Tuinaarde heet aan de Zaan
'modder'.Dat wat andere Nederlanders 'modder' noemen, noemt een Zaankanter
'prut'. Wat elders 'prut' heet, heet aan de Zaan 'slik'. 't Is maar dat u het
weet.
15.
Bij Gerkens Cacao was een poedertrekker de persoon die de opgevangen cacao uit
de treem in zakken deed en dan afbond.
16.
Blikjutter iemand die stukken blik bij elkaar zoekt om ze later te
verkopen.Schertsend gezegd van mensen die op de blikfabriek werkten.Ook wel eens
blikvreters genoemd.
17.
Bokkes het meervoud van bokkingen (de vis) . Bokkes was ook het meervoud van een
borrel. Hieruit ontstond de uitdrukking en bokkie kope op de Krommenieer kermis.
Men kocht er dus een borrel.
18.
Broodje ienhand: dikke snee brood. broodje tweehand: eenzelfde snee brood in
twee dunne plakken gesneden. Een broodje eenhand was met 1 hand te hanteren; een
broodje tweehand was daarvoor te slap ...
19.
Bros: kort geknipt haar. Het was iets langer dan gemillimeterd. Het werd pas
mooi gevonden als het haar wat piekerig werd.
Het was oorspronkelijk Frans.
20.
Bruine berenspek wordt Verkade rolladen genoemd.
Ontbijtkoek.
21.
Dat is kasie - gezegd als iets graag gezien, gehoord of gedaan werd.
Vooral als het een lichte irritatie bij andere opwekt.
22.
De klaine maid is et lope loof; nou kraigt ze en draagie.
23.
De oude hoofdweg tussen Zaandam en Alkmaar werd ook wel eens de Primmereutel
genoemd.
Komt van `Primaire weg`.
24.
De poeploods - Aan de zuidervaartdijk gevestigde loods waar de strontvaatjes
heengebracht werden.
De stront werd vermalen vlak bij de vuilnisbelt.
25.
Door ouderdom niet meer mee kunnen doen - op je doodstal staan.
26.
Een Purmerender is een oneigenlijke manier van doorstoten van biljartballen.
27.
Een aantal woorden werden in kleine kring gebruikt zoals: een vrachtjoekel- een
vrachtwagen, een kreel- een meisje in de bakvisjesleeftijd, een loidskreeuwer-
een luidspreker, een roemer- een pispot. Deze woorden hebben nooit het algemeen
beschaafd Zaans gehaald. Toch leuk om er een paar te noemen. De meeste van dit
soort woorden zijn ontstaan in families, verenigingen of dergelijke
gemeenschappen en kwamen amper verder dan die kring.
28.
Een boer in Assendelft riep steeds heel hard `kaf, kaf, kaf!` om zijn koeien met
melktijd bij elkaar te roepen.
29.
Een denkbeeldig broodje skoifkees is een boterham waar het plakje kaas door de
happende mond steeds weggeschoven wordt.
30.
Een fabelefoesie is een smoesje, een fabeltje.
31.
Een kit is een kroeg. In Krommenie had je ca 1950 -1960 een kroeg die `de
opiumkit` werd genoemd ...
32.
Een klein soort praam in Krommenie heet een bakkie
33.
Een rokkie- een buis, een soort mouwvest met overslag en twee rijen knopen en
weerzijden voorzien van zakken.
Het was meestal uit pilow, soms uit leer gemaakt.
34.
Een sleepie - Trouwde men dan op een goedkope manier en begaf men zich lopend in
eendenpas naar het gemeentehuis noemde men dit een sleepie.
35.
Een werknemer van de linoleumfabriek - een lummer.
36.
Eendenhouders noemden eenden die hun eieren ergens in het rietland legden
``wegleggers`.
37.
Eet ze! Soms met de toevoeging: met een haakie, den ken je ze terughale ennet
naggers overdoen.
38.
Geussiesspel was een kinderspel. De kinderen verbeeldden zich in hun spel geuzen
te zijn.
Voor dit spel werd ook het woord skoffiesspel gebruikt.
39.
Hallefblank ras, Jodelaim: 'Niet met jodelaim!' - wanneer je aan je vinger likte
om een blaadje om te slaan of een vlekje te verwijderen.
Volkstaal is nou eenmaal niet politiek correct.
40.
Heel vroeger had je bij AH puntzakjes die kroes werden genoemd.
41.
Heiers noemde de zachte Zaanse grond waarop zij werkten vaak troet.
42.
Hele dikke, geribbelde stof voor werkmanskleding werd pilo of machinistengoed
genoemd.
43.
Het aardig voor mekaar hebben- de spulletjes op zen loopies hebbe.
44.
Het heen en weer krijgen - over Assendelft nee Nauwerna rolle.
45.
Het oude viaduct waar de treinlijn Zaandam naar Hoorn overging werd de `coupure`
genoemd. Het inmiddels verdwenen viaduct in de spoorlijn naar de Hembrug, dat
vanaf de Provincialeweg toegang gaf tot de Pieter Ghijsenlaan langs eertijds
Bruynzeel, heette eveneens de `coupure`.
46.
Het was de sport van sommige jongens om 's winters als er nog dun ijs op het
water lag er zo gouw mogelijk over heen te lopen, zonder er door te zakken
natuurlijk, dat ging vaak wel goed maar ja niet altijd, dan moesten ze met een
koud nat pak naar huis. Als dat rennend gedaan werd, heette dat `aisieliddere`;
op Koog heette dat `gammele`, op Westzaan `trochele`.
47.
Het woord `spinstertje` wordt genoemd door G.Grandiek in zijn boekje `Zaanstreek
bakermat van industrie.` uitgeverij Knoop en Niemeijer - Haren blz.44. Met
oudejaarsavond ging men `ter spinning`. Dan kwamen de jongelui te
samen in een herberg, weefschuur of in een van de ouderlijke huizen. Ieder droeg
zijn deel bij voor het natje en het droogje. Een jongeman, die nog geen meisje
had, kon de begeerde partij -dan zijn spinstertje genaamd- desnoods nog
voor de oudejaarsdienst in de kerk vragen.
48.
Het woordje `memele` wordt door Pieter Boorsma genoemd in in zijn schetsen van
het
Zaanse molenleven . Dit boekje is ongeveer in 1927 uitgegeven. Hij laat een van
zijn personages vragen: en hoe gaat het met je memele Naar mijn idee moet je het
op zijn Frans uitspreken.
49.
Iemand die zich boven anderen verheft werd een strontje genoemd
50.
Ik geef er de vaif - ik gun mezelf vijf minuten rust
51.
Ik hang je op an en spinnerag- milde bedreiging
52.
Ik kan het niet laten: et is op zen donders as ik et lete ken.
53.
In Assendelft gingen de kinderen als de schooldeuren opengingen om half negen al
duwend en proppend tegelijk de school binnen.
Dit werd meeroppe genoemd.
54.
In Krommenie konden meisjes elkaar uitschelden voor heks van Pera.
Van Pera = vampira.
55.
In Wormerveer werd een oude gedempte sloot tussen de Weverstraat en de
Franklinstraat door omwonenden altijd aangeduid als `de demp`.
Bron: Mijn familie uit de Weverstraat in d